Wat krijg je mee van je voorouders? Wat wil je al dan niet doorgeven aan de volgende generatie? En hoeveel invloed heb je daarop?
ERF is een voorstelling over moederschap en erfenis. Een grootmoeder laat borstkankergenen na en plakboeken van een dementerende slager. Een kleindochter baant zich een weg door een labyrint van hormonen, embryo’s en diepvriezers. Met geld en witte jassen wordt een genetische fout rechtgezet, een patroon hertekend. Maar wat met al het leven dat we verliezen onderweg?
ERF gaat over de verstrengeling van het intieme en het politieke, over de wapperende vlag van de maakbare mens.
Laura Vroom en Helena Elshout staan samen op scène in een stuk dat balanceert tussen hilarische tragiek en wrange humor.
Credits
Tekst: Helena Elshout
Concept en spel: Helena Elshout & Laura Vroom
Eindregie: Julie Cafmeyer
Outside eyes: Kopano Maroga & Katja Dreyer
Scenografie, lichtontwerp: Steven Brys
Techniek: Bennert Van Cottem of Steven Brys
Productionele ondersteuning: Koen Massé, Emma Onghena
Met ondersteuning van: KAAP, BUDA, CC Sint-Niklaas, C-Mine, CC De Ververij, deAuteurs en Stad Gent.
Met dank aan: Anne Kuit, Arnout De Cleene, Campo, Caroline Snick, Chambres d’0, Charlotte Ringoir, Christine Roggeman, Charlotte Vanden Eynde, Fabián Espinosa, Frouke Van Gheluwe, Helena Lemonnier, laGeste, Laura Caroen, Liesbet Hermans, Manoeuvre, Marthe Verhoest, Mestizo Arts Platform en de wipcoop-feedbackgroep, Mieke Elshout, Rachid Laachir, Rebecca Leenaerts, Rona Kennedy, Sofie Verhoeven, Sofie Verraest.
erf (het; o; meervoud: erven)
1 grond behorend bij en gelegen om een huis
2 gebiedende wijs van het werkwoord erven (erfde, heeft geërfd)
2.1 door erfenis krijgen
2.2 (van eigenschappen) aan ouders ontlenen
Het moederschap confronteert Helena Elshout met de betekenis van erfenis en erfelijkheid. Haar beleving was lange tijd die van een los individu. Plots voelt ze zich deel van een ketting van generaties, een netwerk aan verbindingen tussen mensen, dieren, wezens die sinds miljarden jaren leven creëren. Wat krijgen we mee van onze voorouders en wat willen we al dan niet doorgeven aan de volgende generaties? In hoeverre hebben en willen we hier een keuze in?
In ERF wordt ze geconfronteerd met haar genetische bagage. Het is een coming of age van een kleindochter die opgroeit tot een volwassen vrouw en zich afvraagt of en hoe ze moeder wil worden. Voor de borstkankergenen die ze erft, bestaat er binnen de medisch begeleide voortplanting een procedure om deze genetische fout uit te selecteren. Maar wat met de erfenissen waar geen labo voor bestaat? En wat met al het leven dat we verliezen onderweg? Temidden van een steriele wereld zoekt ze naar ontsnappingsroutes, naar manieren om zich haar lijf weer toe te eigenen. Humor, horror en poëzie zoeken elkaar op.
ERF, Helena Elshouts eerste volwaardige theatertekst en -voorstelling, vertrekt van documentair en biografisch materiaal dat getheatraliseerd wordt. Het stuk balanceert tussen autofictie, lecture-performance, stand-up en intieme vertelling. Ze nodigt actrice Laura Vroom uit om haar te helpen haar verhaal te delen en te onderzoeken door alle tegenspelers te vertolken: oma, mama, gynaecoloog, guru, psycholoog, lief, vriendin… De manier van spelen en vertellen is geïnspireerd op familie-opstellingen, een therapeutische methode waarin mensen (of objecten) plaatshouders worden van relaties om zo die relaties op een andere manier te kunnen bekijken.
ERF is deel van een vierluik waarin Helena Elshout telkens verschillende erfenissen, taboes en privileges onder de loep neemt, in een poging om generationele pijn te helen. Het vierluik peilt naar de verstrengeling van het intieme en het politieke, naar hoe het lichaam in het algemeen en het vrouwelijk lichaam in het bijzonder een archief zijn van ervaringen van onszelf en van zij die ons voorgingen.
In een tweede deel POWDER TO THE PEOPLE onderzoekt ze haar financiële en somatische erfenissen. POWDER TO THE PEOPLE gaat over de erfenis van een vermogen met een rafelend randje. ‘Zenuwpoeders’ werden tussen de jaren ‘20 en ‘80 massaal geslikt tegen alle mogelijke fysieke en mentale ongemakken. Een pijnstiller en opkikker die iedereen, vooral vrouwen, paraat hield om te produceren, te zorgen en te consumeren. Een medicijn dat een stevig familiekapitaal opleverde en waar velen fatale nierziekten van kregen. Elshout verbindt de populaire zenuwpoeders met haar eigen neuroses, privileges en verslavingen.
Het derde deel BAMAMA focust op haar koloniale erfenissen. Helena Elshout interviewt haar grootmoeder die haar eerste 2 kinderen op de wereld zette in de Belgische kolonie en duikt in de archieven van haar grootvader die koloniaal ambtenaar was. Ze gaat als eerste van de familie terug naar het geboortedorp van haar vader in Congo en gaat op zoek naar haar eigen blinde vlekken.
In het vierde deel STEM treedt Helena Elshout in de voetsporen van haar artistieke en queer voorvaders en -moeders. In een worsteling met haar eigen kunstenaarschap en vrouwelijkheid zoekt ze naar eerherstel voor de miskende acteurs, de dronken dirigenten, de hese vertellers en de queers avant la lettre in haar familie.