SPOORZOEKEN IN EEN NIEUWE REALITEIT
fragmenten voor een essay over digitale cultuur

Twee jaar geleden sloegen IPEM/ASIL en de Minarschouwburg de handen in elkaar voor het innovatieve project ‘Breedband Experimenten Voor Kunst en Cultuur’. Dit werd ingezet met een praktisch onderzoek naar lokale bekabeling tussen cultuurhuizen. Die eerste fase werd afgerond met een rondetafel conferentie ‘Onze (on)bekabelde cultuur’ waarbij showcases en performances werden gepresenteerd die zowel breedband internet bekabeling demonstreerden aan de hand van nieuwe ideeen en artistieke/wetenschappelijke werken.
Dit ter discussie voor een ruim publiek, online en in de zaal.
Na de conferentie rezen in januari 2022 een resem nieuwe vragen zoals:
• Welke mogelijkheden bieden Virtual, Augmented en Extended Reality de huidige culturele infrastructuur.
• Welke makers, kunstenaars, performers zijn er mee bezig? Beïnvloedt het hun (soort) werk?
• Wat verandert er voor en aan podia en zalen. Zijn we daarop voorbereid?
• Resulteert de evolutie in verruiming, verenging of gewoon verschuiving van publiek?
• Welke nieuwe (werk)instrumenten zijn nodig en hoe kunnen we die ontwikkelen?
• Kan een bottom-up strategie bijdragen tot het groter geheel?
• Hoe intermultidisciplinair wordt cultuur?
In een serie gesprekken gedurende 2022 gingen IPEM en Minard hier vervolgens dieper op in. We spraken met prominente, innoverende culturele actoren binnen de vernieuwing van cultuur in Vlaanderen en Brussel.
Een rechtlijnige conclusie is er niet en zal er nooit zijn: de creatieve sector is in beweging. Na de laatste pandemie was het even windstil. Recent dienen er zich nieuwe makers, nieuwe organisatoren en coördinatoren aan, die een oog, oor en hart hebben voor wat lijkt op een andere creatieve activiteit waarbij gekeken wordt naar verjonging, inclusiviteit, multidisciplinariteit en internationale verruiming.
De nieuwe aandacht voor netwerken, VR en AI/ML speelt hierin een grote rol. De jongere garde groeit ‘hybride’ op en verplaatst zich in, op, voor en onder het podium. Of misschien helemaal ergens anders, wie weet?
Er blijven controverses over de waarde en kwaliteit. Ook mochten we vaak een romantische nostalgie naar het oude zaalgevoel aanhoren, tot zelfs een volstrekt afwijzen van sociale netwerken, DIY knutselarij/inventiviteit, of zelfs het classifieren van het nieuwe in populaire oppervlakkigheid en commercialisatie. Maar het is duidelijk dat er iets nieuws onder ons leeft, en dat we steeds meer interessante experimenten met de digitale tools in interactie zien.

Op de website https://asil.ugent.be/spoorzoeken/ vind je een paar fragmenten van de gesprekken terug, die mooi illustreren welke veranderingen in cultuur beleven en maken vandaag de dag naar boven komen, lokaal maar ook internationaal.